 |
| 📂 № 32/2020 (366) |
Rubinkowo i osiedle Na Skarpie to trzeci tom wyjątkowej serii
Toruńskie przedmieścia sprzed lat, którą zapoczątkowała Katarzyna Kluczwajd książkami
Podgórz oraz
Bydgoskie Przemieście. Autorką najnowszego tomu jest Anna N. Kmieć, doktor nauk humanistycznych z zakresu historii na UMK, specjalizująca się w antropologii miasta, ze szczególnym naciskiem na tożsamość mieszkańców miast oraz osiedli przemysłowych i poprzemysłowych. Zainteresowania Autorki zdają się w jakiejś mierze pokrywać, z tematem niniejszej książki, wszak Rubinkowo pewnie by nie powstało, gdyby nie sąsiedztwo największego wówczas zakładu przemysłowego w Toruniu – Elany.
Przyznaję, byłem bardzo ciekaw tej książki, nie tylko dlatego, że opowiada o (całkiem sporym) skrawku Torunia, któremu nikt wcześniej nie poświęcił większej uwagi, ale także dlatego – a może przede wszystkim – że to jest akurat mój skrawek Torunia.
Publikacja została podzielona na osiem czytelnych rozdziałów i opowiada historię toruńskiego Rubinkowa i Skarpy chronologicznie. W rozdziale pierwszym poznajemy więc zarówno początki Rubinkowa jako nowej dzielnicy Torunia oraz prapoczątki czyli czasy, kiedy Rubinkowo było folwarkiem szlacheckim, przy czym o tych prapoczątkach nie ma za wiele informacji. Trochę szkoda, ale najwyraźniej Autorka postanowiła skupić się na czasach – nazwijmy je – „toruńskich”.
A czasy toruńskie zaczynają się od Elany, której poświęcony został osobny rozdział. Choć formalnie zakład stoi w granicach Katarzynki, to gdyby nie Elana, to być może w ogóle nie byłoby Rubinkowa. Dlaczego? Tego dowiecie się z książki, a także poznacie dzieje największego zakładu w Toruniu, od jego powstania, aż po bolesny upadek.
Jednak
Rubinkowo i osiedle Na Skarpie, to przede wszystkim książka o największych „sypialniach” Torunia. W kolejnych rozdziałach Autorka skupia się więc już wyłącznie na wschodnich blokowiskach naszego miasta. Mamy tu naprawdę solidną dawkę informacji i ciekawostek zarówno o narodzinach obu osiedli, jak i pierwszych latach funkcjonowania nowego miejskiego organizmu. Chcąc odtworzyć dzieje obu toruńskich dzielnic Anna N. Kmieć sięgnęła do archiwalnych wydań
Nowości, osiedlowych kronik oraz wspomnień starszych mieszkańców. Dzięki temu udało Jej się zrekonstruować świat, który w dużej mierze już nie istnieje; przeminął wraz z porwanymi przez wiatr kapitalizmu kartkami na żywność.
Historia ma jednak to do siebie, że cały czas biegnie dalej. Coś się kończy, coś zaczyna, a machina dziejów nigdy się nie zatrzymuje. Rubinkowo i osiedle Na Skarpie zamyka rozdział o współczesnym obliczu obu osiedli. Tu sporo miejsca Autorka poświęca chociażby skarpianym muralom. Ta ostatnia część publikacji stanowi zgrabne domknięcie, chociaż nie całkowite zamknięcie, bowiem życie już zaczęło pisać drugi tom.
Ta książka, to oczywiście historia miejsca, ale i ludzi – ich codziennych problemów, ale i radości, szczególnie wtedy, gdy w dzień otwarcia pierwszego samu na Skarpie na półkach pojawiła się herbata. Dla starszych Czytelników, będzie to z pewnością sentymentalna podróż do przeszłości, dla tych młodszych – ciekawa lekcja lokalnej historii.
wydawca: Księży Młyn Dom Wydawniczy
