Z cyklu... NEKROPOLIS | SZLAKIEM II WOJNY ŚWIATOWEJ
#Glinki. Na koniec miesiąca wracamy na Glinki, do części, która wprawdzie nie należy do Torunia, ale na potrzeby bloga postanowiłem sobie te ziemie "przywłaszczyć". Nieopodal cmentarza stoi pomnik "armii radzieckiej", a po toruńskiej stronie Glinek, w czasie II wojny światowej znajdował się Stalag XX C. W wielu przypadkach pokłosiem pobytu w obozie była śmierć i wieczny spoczynek w zbiorowych mogiłach na opisywanej dziś nekropolii.
Chociaż oficjalna tablica zamontowana na bramie cmentarza mówi o ponad 11 tysiącach pochowanych tu jeńców, już teraz wiadomo, że było ich ok. 14 tyś.. W roku 1948 odkryto masowe groby, a ekshumacje pozwoliły ustalić liczbę ofiar.
 |
| rok 1948, odkrycie grobów jeńców radzieckich |
Lwią część pochowanych tutaj osób stanowili żołnierze radzieccy, którzy od 1941 roku aż do stycznia '45 byli jeńcami obozu na/w Glinkach (wówczas podtoruńskiej wsi). Wysoka śmiertelność w Stalagu XX C spowodowana była fatalnymi warunkami, w jakich przyszło wegetować jeńcom. Brak jakichkolwiek urządzeń sanitarnych, głodowe racje żywnościowe i przebywanie przez całą dobę pod gołym niebem (nie dla wszystkich więźniów starczyło miejsca w barakach) doprowadziły do wybuchów epidemii. Do tego dochodziło powszechne bestialstwo strażników, liczne egzekucje i ciężka praca po 10-12 godzin na dobę.
Teren uporządkowano w pierwszych latach PRL-u. Po ekshumacjach i ponownym pochówku postanowiono uczynić z cmentarza miejsce pamięci.
Na pięciohektarowym terenie widzimy dziesiątki jednakowych, bezimiennych grobów. O pochodzeniu ofiar mówią nam pięcioramienne gwiazdy - niegdyś czerwone, chociaż dziś po kolorze nie został nawet ślad.
W centralnej części cmentarza, betonowe cokoły tworzą napis "Poległym ofiarom faszyzmu". I chociaż blisko 2/3 pochowanych to Rosjanie, obok nich leżą również Amerykanie, Anglicy, Holendrzy, Włosi, a także - o czym nie mówi nam tablica na bramie, a co można usłyszeć od nielicznych żyjących świadków - Francuzi.
Miejsce trochę zapomniane i zaniedbane, ale warte odwiedzenia. Polecam zwłaszcza późnopopołudniowy wypad w pogodny dzień, gdy zachodzące słońce tworzy ciekawy klimat.
L O K A L I Z A T O R
 |
| zobacz całą mapę "Po Toruniu" >>> |
