Bydgoskie Przedmieście » ul. Mickiewicza 121
 |
| 📂 № 15/2021 (384) |
 |
| ▲ fragment planu miasta Torunia z lat '20 XX w. |
Minęło osiem lat. W 1918 roku Polska wróciła na mapę świata, a dwa lata później na mapę Polski wrócił Toruń i od razu został stolicą nowego województwa pomorskiego. Siłą rzeczy w mieście stołecznym, w dodatku z istniejącą niezbędną infrastrukturą, lokowano różne formacje polskiej armii. Zachodnie tereny Bydgoskiego Przedmieście wciąż pozostały zagłębiem wojskowych, Ulanen Kaserne przemianowano na Koszary Poniatowskiego, a Kasyno Oficerskie po drugiej stronie ulicy, pozostało Kasynem Oficerskim. Różnica była taka, że teraz to Polacy tam bywali, bawili się, grali i... tracili swoje żołdy. Zmieniła się też waluta: marka niemiecka ustąpiła marce polskiej, a ta została w końcu wyparta przez złotówkę. Za popularnością tego miejsca może przemawiać fakt, że kasyno przetrwało cały okres międzywojenny, a także niemiecką okupację, oczywiście pod zarządem okupanta.
Rok 1945 zakończył trzydziestopięcioletnią historię „domu gry”. Muzyka umilkła, podobnie jak brzęk sztućców, dźwięczny tupot oficerek, szmer rozmów, śmiechy szczęśliwców i żałosne westchnienia przegranych. Ukryty w cieniu sosen budynek przy Mickiewicza 121 opustoszał.
Jego dzieje bynajmniej nie kończą się w tym momencie. Po wojnie obiekt nadal był własnością armii, oczywiście ponownie polskiej. Nie wiem, co tu się mieściło między 1945 a 1959, ale w '59 władze wojskowe zdecydowały się wydzierżawić gmach Uniwersytetowi Mikołaja Kopernika i to właśnie UMK od tego czasu pisze historię tego budynku. Władze uczelni pierwsze co zrobiły to generalny remont, a potem umieściły tam Studium Wojskowe, przy którym mieściły się: strzelnica pistoletowa (po której, tak mi się wydanie, zostały pozostałości w południowo-zachodnim narożniku działki), ogródek strzelecki, a także dźwiękowy poligon artyleryjski. Nie mam pojęcia czym jest „dźwiękowy poligon artyleryjski”, więc jeśli wśród Czytelników trafi się wojskowy lub ktoś kto „siedzi” w temacie, to proszę podzielić się swoją wiedzą w komentarzu.
W kwietniu 1991, po trzydziestu dwóch latach, Studium przestało istnieć, a dawne kasyno zajęła Katedra Socjologii (później Instytut Socjologii). Ten działał tu aż do roku 2000, kiedy to został przeniesiony do Collegium Minus, czyli do tzw. „Harmonijki”. Następnie budynek zajęły kolejne katedry i wydziały: do 2002 mieściła się tu Katedra Stosunków Międzynarodowych, do 2008 – Wydział Teologiczny, a do 2011 – Katedra Historii Sztuki i Kultury wraz z biblioteką i fonoteką. Po 2011 roku przeprowadzono generalny remont, przez co gmach odzyskał swój dawny blask i mógł przyjąć kolejnych studentów. Tym razem z Zakładu Plastyki Intermedialnej Instytutu Artystycznego, który funkcjonuje tu od marca 2013 r.
Gmach dawnego kasyna liczy sobie obecnie ponad 110 lat i jest jednym z ciekawszych obiektów w Toruniu reprezentujących historyzm willowy. W dodatku zachował swą oryginalną formę, a to jeszcze bardziej motywuje, aby obejrzeć budynek z bliska. Do czego Was zachęcam, tym bardziej, że okolica sprzyja spacerom; mamy tu przecież Lasek Ułański, a do Parku Miejskiego jest rzut beretem. A zatem... udanych wędrówek.
Źródła: ● Uniwersytet Mikołaja Kopernika w przestrzeni miasta 1945-2015; ● Toruń. Plan miasta (Reprint planu z lat 20. XX w.) [wyd. Księży Młyn, 2011].
