ZOBACZ DRUGĄ ODSŁONĘ "Po Toruniu"

27 lutego 2016

Gmach dawnego Deutsche Bank

Stare Miasto.
Zabieram Was na główną ulicę Starego Miasta. Tak, wiem, Szeroka jest wszystkim dobrze znana. Nie trzeba jej przedstawiać. Jest tak samo rozpoznawalna, jak Krakowskie Przedmieście w Warszawie, Floriańska w Krakowie czy Długa w Gdańsku. 240-metrowy odcinek między ulicą Królowej Jadwigi a Rynkiem Staromiejskim przechodziliście setki, jak nie tysiące razy, ale czy zdarzyło się Wam obejrzeć Szeroką dokładnie? Zlustrować wzrokiem każdą kamienicę, każdy detal w nich wykuty? Wiem, to nie jest łatwe. Idąc nie da się tego zrobić, bo ul. Szeroka, mimo iż szeroka, to jednak bywają dni (szczególnie latem), gdy jest na niej naprawdę ciasno. Nie ma wtedy czasu na zadzieranie głowy do góry, trzeba brnąć z potokiem tłumu i uważać, żeby nie nadepnąć na przemykającego między nogami turystę z Japonii czy też nie wpaść na roznosicielkę ulotek. W tym drugim przypadku, mógłby to być zalążek scenariusza do kolejnej polskiej komedii romantycznej, ale umówmy się, że póki co, nikt nie planuje takiej produkcji.

W czasie jednego z ostatnich przemarszów ul. Szeroką, postanowiłem trochę zwolnić. Niewątpliwie, posezonowe miesiące to ułatwiają – ludzi jest znacznie mniej i nie gonią tak, jak „słoiki” Marszałkowską. Można spokojnie przystanąć i zadrzeć głowę, a wtedy zobaczycie Toruń z zupełnie innej perspektywy.

Chyba każdy się ze mną zgodzi, że toruńskie kamienice są piękne i różnorodne. Bogactwo stylów i zdobień zdumiewa i zachwyca. Poza tym każdy budynek, to inna historia – czasem bardzo krótka i prozaiczna, innym razem wielowątkowa i niezwykła. Gmach przy ul. Szerokiej 14 zaliczyłbym raczej do tej pierwszej kategorii. W dziejach tego budynku nie znajdziemy nagłych zwrotów akcji, ani podniosłego znaczenia; nie stanowi też ważnego dla miasta elementu. Jest raczej jej niewielką częścią, małym trybikiem, choć bardzo atrakcyjnym wizualnie.
pocztówka z 1909 r., gmach 
Deutsche Bank pierwszy z prawej
Gmach widoczny na zdjęciach zbudowano na gruzach gotyckiej kamienicy w roku 1909. Jego architektami byli Voss i Geister, którzy postanowili stworzyć projekt wykraczający nieco poza ramy klasycystycznego modernizmu. Jako, że budynek od początku miał być bankiem, trzeba było podkreślić jego dostojny charakter. W tym celu architekci zaczerpnęli inspiracji z grecko-rzymskiej spuścizny, co szczególnie widać po antycznych gzymsach, czy pełnowymiarowych rzeźbach postaci odzianych w tuniki, nad którymi rozciągają się girlandy. Również górna część, czyli tak zwany tympanon, sprawia wrażenie żywcem przeniesiony z ateńskiego Partenonu.
Co ciekawe, budowę rozpoczęto z myślą o Północnoniemieckim Banku Kredytowym, który wówczas mieścił się niedaleko stąd, bo przy Mostowej 13. W trakcie prac, jednak bank zmienił nazwę na Deutsche Bank i właśnie pod tym szyldem wprowadził się na Szeroką 14. W tym miejscu funkcjonował zaledwie cztery lata, ponieważ już w 1913 r. kamienicę zajęła filia poznańskiego Banku Związku Spółek Zarobkowych, która działała również w międzywojniu. Obecnie swoją siedzibę ma tu oddział PKO BP. W 1993 roku budynek połączono przejściem z sąsiadującą po lewej stronie kamienicą z numerem 16.
Dość skromna historia pięknego gmachu przy Szerokiej 14, bynajmniej nie ujmuje jej wartości. Dawny Deutsche Bank, to wciąż jedna z najbardziej charakterystycznych toruńskich kamienic XX wieku, która już od ponad stu lat zachwyca bogactwem detali i majestatycznością.


L   O   K   A   L   I   Z   A   T   O   R
zobacz całą mapę "Po Toruniu" >>>