ZOBACZ DRUGĄ ODSŁONĘ "Po Toruniu"

17 lutego 2020

„Rocznik Toruński, tom 46” – praca zbiorowa (📘№67)

✔️ 9/2020 (343)
Czasopismo (choć utrzymane w formie książkowej) ma już ponad pół wieku. Pierwszy tom Rocznika Toruńskiego ukazał się w roku 1966 i może wkrótce wreszcie zbiorę się w sobie, aby zaprezentować Wam te pierwsze wydania. Ale póki co skupmy się na najnowszym – 46 już tomie. Jest on wyjątkowy, bowiem wszystkie zawarte w nim artykuły orbitują wokół jednego zagadnienia – powrotu Torunia do macierzy. W sumie znajdziecie osiem tekstów, a wszystkie – na tym także polega wyjątkowość tego wydania – zostały przetłumaczone na język angielski. Pomysł z translacją jest – moim skromnym zdaniem – zupełnie nietrafiony. Nakład Rocznika to jedynie 300 egzemplarzy, w dodatku jest to pismo bardzo regionalne, więc zastanawiam się ilu obcokrajowców będzie miało okazję i chęć sięgnąć po tę publikację. A tymczasem wertowanie kartek w poszukiwaniu kolejnego tekstu (bo postanowiono zrobić językowy przekładaniec) jest sporym utrudnieniem. Ale poza tym, to nadal stary dobry Rocznik Toruński, w którym znajdziecie wiele cennych informacji wyciągniętych z dziejów naszego miasta. I choć tom 46, na pierwszy rzut oka, może wydawać się monotematyczny, nic bardziej mylnego.

Tradycyjnie już wybrałem trzy artykuły, które spodobały mi się najbardziej. Nigdy tego nie ukrywałem – zresztą to widać również w moich tekstach publikowanych na blogu – że najbardziej interesujące dla mnie są historie ludzi, czy to pojedynczych osób czy całych grup. Nic więc dziwnego, że szczególnie mocno zainteresował mnie artykuł Tomasza Krzemińskiego Życie codzienne mieszkańców Torunia od końca Wielkiej Wojny do czasów unifikacji (1918-1921), w którym Autor szkicuje obraz torunian i Torunia w latach kryzysu gospodarczego wywołanego pierwszą wojną światową. Głód, bezrobocie, wzrastająca przestępczość i prostytucja, szarość i przygnębienie – to słowa kluczowe charakteryzujące nasze miasto i mieszkańców na chwilę przed i chwilę po tym jak stało się polskie.

O bramach triumfalnych wzniesionych na cześć polskiego wojska wkraczającego do Torunia w styczniu 1920 roku, a także o pomnikach, które musiały upaść i które zostały wzniesione, pisze Piotr Birecki. Z artykułu dowiecie się skąd Polacy wzięli pieniądze na udekorowanie miasta oraz znajdziecie krótką analizę obrazu braci Gęstwickich i porównanie ich dzieła do stanu faktycznego. Przekonacie się, że sztuka nie zawsze odzwierciedla rzeczywistość. Bardzo dobry tekst, który idealnie wpasowuje się w tegoroczne obchody 100. rocznicy powrotu Torunia do wolnej Polski.

Subiektywne top 3 zamyka Tomasz Łaszkiewicz i jego artykuł Ziemianie okolic Torunia wobec powrotu Pomorza do Polski. Jak się okazuje polskie ziemiaństwo z okolic naszego miasta było bardzo aktywne jeśli chodzi o dążenie do niepodległości. Ziemianie nie tylko aktywnie działali w powiatowych radach ludowych, ale i mieli swoich reprezentantów w Sejmie Dzielnicowym oraz współtworzyli Naczelną Radę Ludową, udzielali się też w konspiracji i wspierali oddziały formowane na Kujawach. Tekst Tomasza Łaszkiewicza opowiada historię pomorskich ziemian i ich zaangażowanie budowanie nowoczesnego i wolnego Pomorza.

Na sam koniec, jak zwykle przy okazji omawiania RT, zamieszczał spis treści. Wersja papierowa publikacji dostępna jest w siedzibie ToMiTo przy Podmurnej. Wersję pdf. ściągnięcie za free ze strony UMK → LINK.
Zawartość 46 tomu Rocznika Toruńskiego
Artykuły:
Polskie Pomorze czy Prusy Zachodnie? Kwestia przynależności państwowej regionu w latach 1918-1920;
Przemiany struktury ludności Torunia i powiatu toruńskiego od połowy XIX wieku do drugiej wojny światowej;
Organizacja Wojskowa Pomorza (1918-1920). Polska konspiracja zbrojna w okresie poprzedzającym powrót Pomorza do Polski. Pytania i postulaty badawcze;
Ziemianie okolic Torunia wobec powrotu Pomorza do Polski;
Życie codzienne mieszkańców Torunia od końca Wielkiej Wojny do czasów unifikacji (1918-1921);
Garnizon niemiecki Torunia (1914-1920);
Skład oraz przekrój społeczny oddziałów Frontu Pomorskiego wkraczających na Pomorze w styczniu i lutym 1920 r.;
Bramy triumfalne na powitanie wojsk polskich w Toruniu w 1920 roku jako preludium zmian ikonosfery miasta w okresie międzywojennym.
Biogramy: 
Dorota Agata Rissmann (1961-2018);
sprawozdanie i bibliografia Torunia za rok 2018
ISSN: 0557-2177
wydawca: ToMiTo / UMK
ilość stron: 502
rok wydania: 2019
okładka: miękka z obwolutą