ZOBACZ DRUGĄ ODSŁONĘ "Po Toruniu"

17 września 2019

📘#54: „Rocznik Toruński, tom 44” – praca zbiorowa

✔️ WPIS NR 39/2019 (316)
Rocznika Toruńskiego chyba nie muszę przedstawiać. Czasopismo w formie książkowej ukazuje się od 1966 roku i w każdym numerze zamieszczonych jest kilka artykułów różnych autorów, którzy zdmuchują kurz z często zapomnianych lub mało znanych kart historii Torunia. Tym razem zajrzymy do tomu 44 z roku 2017. Przy okazji kolejnych omawianych Roczników staram się wybierać z każdego numeru trzy teksty, które wzbudziły moją największą ciekawość. Przy czym jest to wrażenie subiektywne, podyktowane w dużej mierze moimi zainteresowaniami i słabością do konkretnych epok. Dla Was to jedynie wskazówka, bo tak czy inaczej po Rocznik Toruński warto sięgać.

I tak w tomie 44, moje największe zainteresowanie wzbudził artykuł Barbary Zulewskiej Dziedzictwo „ufortyfikowanej knajpy. Działalność wybranych hoteli i lokali gastronomicznych Torunia w latach 1920-1939. Można powiedzieć, że tekst jest sequelem (kontynuacją) książki Aleksandry Kortas „Befestigte Kneipe” z 2010 roku. Autorka, głównie na podstawie prasy i rejestrów dostępnych w archiwum, odtwarza miniony świat, w którym głównymi bohaterami są najpopularniejsze knajpy i hotele z czasów II RP. Tak się jakoś złożyło, że ostatnio temat żywo mnie interesuje, co przekłada się na podejmowane na blogu tematy, w tym ten ostatni poświęcony Hotelowi Pod Orłem.

Kolejny tekst, który zwrócił moją uwagę, to analiza polichromii w sieni Dworu Artusa, autorstwa Krystyny Dąbrowskiej. Autorka w sposób dokładny i bardzo obrazowy objaśnia znaczenie, kontekst historyczny i kulisy powstania obrazu, który chyba wszyscy doskonale znamy, a jeżeli nie, to polecam Wam wybrać się do Dworu Artusa, najlepiej z niniejszym Rocznikiem Toruńskim, który w tym przypadku posłuży Wam za przewodnik po jednym z najciekawszych dzieł ściennych dostępnych w Toruniu. Do tej pory obraz ten traktowałem jako przedstawienie czterech niezależnych od siebie opowieści. Dąbrowska udowadnia jednak, coś zupełnie przeciwnego. Polichromia, choć – owszem – składająca się z czterech scen, opowiada jedną historię. Historię pewnego wydarzenia w dziejach Torunia.

Na trzecim miejscu w mojej subiektywnej topce, uplasował się artykuł Pawła Modrzyńskiego Ochrona przeciwpożarowa w Toruniu w świetle ustawodawstwa wilkierzowego (XIII-XVI w.). Okazuje się, że już w średniowiecznym Toruniu istniały regulacje prawne mające na celu zniwelować ilość pożarów w mieście, a w razie wybuchu żywiołu, zapewnić w miarę szybką i skuteczną walkę z nim. Jak się okazuje, miasto wydało w tej dziedzinie wiele przepisów prewencyjnych. W średniowieczu nie było straży pożarnej, zatem gdy wybuchał pożar, do jego gaszenia był zobligowany każdy dorosły mieszkaniec. Tych najbardziej aktywnych miasto nagradzało, ci, którzy postanowili wymigać się od obowiązku – czekała kara. I tak to działało. Każdy mieszkaniec Torunia musiał mieć w gotowości własny zestaw gaśniczy. Co w chodziło w jego skład? Odpowiedź znajdziecie w artykule otwierającym tom. Paweł Modrzyński opisuje też jak te przepisy ewoluowały w kolejnych wiekach, a to wszystko na tle zmieniającego się dynamicznie miasta. Temat ochrony przeciwpożarowej – choć tylko epizodycznie – pojawia się w tekście Wilkierz dla przedmieść Torunia z 1637 r. Mateusza Superczyńskiego.

Na tych trzech tekstach niniejszy Rocznik się nie kończy, są też inne artykuły, biografie torunian oraz recenzje książek. Zresztą zobaczcie sami, poniżej wrzucam spis zawartości omawianego tomu.
Artykuły:
Ochrona przeciwpożarowa w Toruniu w świetle ustawodawstwa wilkierzowego (XIII-XVI w.);
Czapscy herbu Leliwa i ich związki z Toruniem do początków XIX w. Zarys problemu;
Dziedzictwo "ufortyfikowanej knajpy". Działalność wybranych hoteli i lokali gastronomicznych Torunia w latach 1920-1939;
Bażantarnia toruńska (1927-1935);
Wilkierz dla przedmieść Torunia z 1637 r.;
Polichromia w sieni Dworu Artusa w Toruniu jako jeden z elementów pruskiej polityki kulturalnej:
Symbolika uniwersum świątyni gotyckiej na podstawie wyników badań archeologicznych przy kościele św. Jakuba w Toruniu;
Średniowieczne malarstwo ścienne w kamienicach mieszczańskich Torunia. Najnowsze odkrycia.
Biografie:
Bolesław Osuch (1913-1962), doktor medycyny, oficer WP, działacz społeczny;
Sława Olga Osuchowa (1913-1998), doktor medycyny, działaczka społeczna;
Andrzej Tomczak (1922-2017), człowiek niezwykły, profesor zwyczajny;
Jerzy Matyjek (1926-2017). Szkic do portretu;
Bohdan Rymaszewski (1935-2016). Zabytkoznawca, konserwator zabytków, muzealnik, działacz społeczny, nauczyciel akademicki;
Profesor Jan Łopuski. W stulecie urodzin;
➕ recenzje książek i sprawozdania.
ISSN: 0557-2177
wydawca: ToMiTo / UMK
ilość stron: 400
rok wydania: 2017
typ okładki: miękka z obwolutą