 |
| 📂 № 30/2020 (364) |
O rodzie Weese i o tym, jak stali się potentatami w branży piernikarskiej, pisałem przy okazji wizyty w Muzeum Toruńskiego Piernika, tak więc jeżeli jesteście zainteresowani tą historią, to zapraszam. Tutaj ominę genezę oraz początki i od razu przeniosę się do roku 1905. To właśnie wtedy, Gustav, którego przedsiębiorstwo od ładnych kilku lat przeżywało największy w historii rozkwit (w tym samym roku rozpoczęła się również budowa nowego fabrycznego kompleksu przy dzisiejszej ul. Żółkiewskiego), zdecydował się na zakup parceli przy świeżo wytyczonej ulicy Schmiedebergstrasse czyli dzisiejszej Danielewskiego. Pięć lat później udało mu się zatrudnić architektów renomowanej niemieckiej pracowni projektowej Saalecker Werkstätten z Saaleck w Saksonii-Anhalt.
Dwuskrzydłowa willa nawiązująca do pałacowego klasycystycznego baroku powstała w 1911 roku. Jeżeli coś czerpie z dawnych stylów architektonicznych, to znaczy, że jest to historyzm. Tak więc willa przy Danielewskiego mocno nam historyzuje. Od frontu znajduje się dziedziniec i skromna fasada. Skromna w porównaniu z tym, co widzimy od ogrodu. Tutaj dom prezentuje się dużo bardziej okazale i mi osobiście kojarzy się z Willą Tempskiego, która została wybudowana znacznie później, bo w 1926 roku. Również rozległy, tarasowy ogród – mimo upływu lat – robi imponujące wrażenie. Z willi rozpościera się widok m.in. na Port Zimowy, a pierwotnie również na Park Cegielnia, w którym to swoje kramy miała firma Weesego.
Weese najprawdopodobniej mieszkał w tym domu prawie do końca wojny, ale swoje piernikowe imperium sprzedał już w styczniu 1939 r. Lata '30 XX wieku nie były bowiem dla niego łaskawe: duża konkurencja a także światowy kryzys, wpędziły go w kłopoty finansowe. Nowym właścicielem fabryki została Spółdzielnia Spożywców RP „Społem”, a sam Weese wyjechał na moment z Torunia. Wrócił na początku II wojny światowej, aby objąć nadzorem swoją dawną firmę i wówczas najprawdopodobniej ponownie zamieszkał w swojej willi na Rybakach. Ostatecznie wyjechał pod koniec 1944 roku i osiadł gdzieś w Niemczech. Zmarł w 1959 roku.
W 1945 rezydencję przejął raczkujący Uniwersytet Mikołaja Kopernika i przekształcił ją w mieszkania dla profesorów. Mieszkała tu m.in. późniejsza twórczyni Muzeum Etnograficznego – Maria Znamierowska-Prüfferowa wraz z mężem. Później budynek przeznaczono na cele dydaktyczne. Na przestrzeni kilkudziesięciu lat mieściły się tu m.in.: Katedra Zoologii i Instytut Geografii.
Bibliografia: ● Bydgoskie Przedmieście – Katarzyna Kluczwajd (Księży Młyn, 2019); ● PierniCZANa orbita – Katarzyna Kluczwajd (SHS, 2015); ● Sekrety Torunia – Krzysztof Halicki (Księży Młyn, 2019).
