Pomnik De revolutionibus

Bielany » ul. Gagarina 11

|POMNIKI|MADE IN PRL|

📂 № 29/2020 (363)

 

Dzielnica – czy jak kto woli osiedle – Bielany, przede wszystkim kojarzy się z rozległym kampusem UMK. Nic dziwnego, w końcu uniwersytecki kompleks zajmuje znaczny obszar tej części miasta. I właśnie tam dziś zajrzymy. Nie będziemy jednak specjalnie błądzić, od razu kierujemy się na Główne Forum Miasteczka Akademickiego. To właśnie tutaj znajdziemy odsłonięty w 1973 roku pomnik „De revolutionibus”.

Monument zaprojektował Witold Marciniak, który trzy lata później stworzył pomnik upamiętniający Samuela Bogumiła Lindego. Jest też twórcą obelisku „W hołdzie bohaterom Armii Czerwonej” z 1969 r., ale akurat w tym przypadku, to raczej nie jest powód do dumy. 

Artystyczną rzeźbę wykonano z czerwonego piaskowca. Składa się jakby z dwóch bloków, co ma nawiązywać do otwartej księgi. I faktycznie, to jest otwarta księga, bo gdy odczytamy tekst wykuty na zachodnim bloku – „De revolutionibus orbium coelestium” – wszystko stanie się jasne. Instalacja upamiętnia najsławniejsze dzieło toruńskiego astronoma Mikołaja Kopernika. Tak, zgadza się, chodzi o dzieło „O obrotach sfer niebieskich”. Publikacja po raz pierwszy została wydana w Norymberdze w 1543 roku, oczywiście po łacinie. Na pierwsze polskie wydanie nasi przodkowie musieli poczekać aż 311 lat. W roku 1973, kiedy to odsłonięto niniejszy pomnik, przypadły więc aż dwie rocznice. Przede wszystkim były to pięćsetne urodziny Kopernika, obchodzone w Toruniu z wielką pompą, ale też czterysta trzydziesta rocznica pierwszego wydania „De revolutionibus orbium coelestium”. Ciekawostką jest to, że dzieło Kopernika to jedna z najlepiej wycenianych przez antykwariuszy ksiąg. Jakiś czas temu, drugie wydanie „O obrotach sfer niebieskich” z 1566, zostało sprzedanie na aukcji w Krakowie za 103 tys. zł, a od 1999 roku rękopis widnieje na Międzynarodowej Liście Pamięci Świata UNESCO.

De revolutionibus orbium coelestium | za: Lfurter/wikimedia

W styczniu 2020 roku Miasteczko Akademickie zostało wpisane do rejestru zabytków, tak więc pomnik „De revolutionibus” jako część historycznego układu urbanistycznego, również stał się zabytkiem i został objęty ochroną konserwatorską.

MIEJSCE OZNACZONE NA MAPIE "PO TORUNIU"  ➡️