|KSIĄŻKI|
 |
| ✔️ № 19/2020 (353) |
Zabytki toruńskie młodszego pokolenia to właściwie marka sama w sobie. Ta znakomicie napisana, zredagowana i wydana seria publikacji od 2016 roku przybliża nam mniej znane karty z dziejów Torunia, jego architektury i dawnych mieszkańców. Niewiele brakowało, aby niniejszy tom – skądinąd jubileuszowy, bo dziesiąty – nie ukazałby wcale, albo ukazał ale znacznie później. A wszystko przez marazm wywołany tą dziwną pandemią, o której wszyscy mówią, a niewielu choruje. Na szczęście – w tych trudnych czasach – można liczyć na ludzi dobrej woli, którzy wsparli ten wyjątkowy projekt jakim jest „młodsze pokolenie” i dzięki temu możemy ponownie przenieść się do przeszłości.
Artykuły zgromadzone w książce Torunia przestrzeń wspólna, niejako są kontynuacją wątków lokalnego patriotyzmu i przemian roku 1920, zapoczątkowanych w tomie 7 Praktyczny patriotyzm w Toruniu 1918/1920 – 2018 i subtelnie kontynuowanych w dwóch kolejnych odsłonach serii: Miejsca dla kultury i rozrywek oraz Toruńskie miejsca do zamieszkania i (za)pamiętania.
Tradycyjnie już, aby nie rozwlekać zanadto wpisu (i w myśl zasady, że lepiej czytać książki, niż o książkach), wybrałem trzy teksty – takie subiektywne TOP3, o których chciałbym napisać po kilka zdań. Na samym końcu znajdziecie pełny spis treści, a także punkty, w których można nabyć niniejszą publikację.
Ale do rzeczy. Szczególnej uwadze polecam Wam artykuł Marcina Orłowskiego poświęcony przedwojennym pomnikom. Od prowizorki po pompatyczność, czyli toruńskie (i podgórskie) pomniki patriotyczne w latach 1920-1939, to świetnie opisany, ułożony chronologicznie katalog blisko trzydziestu toruńskich monumentów, w większości nieistniejących, a w części mało znanych. Czy wiedzieliście, że istniały dwa pomniki wojsk balonowych? A wiecie, gdzie stał monument upamiętniający bitwę pod Grochowem w 1831 roku? Nie? To koniecznie musicie przeczytać tekst Marcina Orłowskiego, który wzbogacają liczne – dotąd niepublikowane – archiwalne zdjęcia omawianych obelisków.
Jako miłośnik toruńskich detali, nie mogłem przejść obojętnie obok artykułu Katarzyny Kluczwajd. Państwowe orły w przestrzeni wspólnej Torunia z cezurą 1920 roku, to przegląd i analiza godeł państwowych w przestrzeni miejskiej – na gmachach publicznych i pomnikach. Jak zwykle, w przypadku tekstów tej Autorki, możecie liczyć na sporą dawkę ciekawostek i nigdy wcześniej nie publikowanych faktów; jak choćby ten, że szczyt dawnego gmachu Państwowego Banku Rolnego przy ul. Wały gen. Sikorskiego 15 miał być zwieńczony Orłem. Pozostało nawet miejsce na jego wkomponowanie. Albo, że oryginalne godło na budynku Dyrekcji Lasów Państwowych wcale nie zostało wykonane przez Ignacego Zelka, jak głosi miejska legenda. Zatem przez kogo? – zapytacie. Odpowiedź znajdziecie w książce. ツ
Od szczegółów przechodzimy do ogółu. O Toruniu na przełomie XIX i XX wieku i ludziach żyjących w tamtym czasie oraz przemianach jakie przeszły przez nasze miasto w dwudziestoleciu międzywojennym opowiada Tomasz Krzemiński w artykule Toruń polski i niemiecki w XIX i XX wieku (do 1939 roku). Tekst traktuje o trudnej, wyboistej drodze polskich torunian dążących do wolności; o małych krokach, które w końcu doprowadziły naszych niestrudzonych wędrowców do upragnionej niepodległości. To także historia o budowaniu własnej tożsamości i wyparciu wszystkiego, co kojarzyło się z niedawnym zaborcą.
Torunia przestrzeń wspólna to kolejna porcja fascynujących historii, doskonale opisanych i zilustrowanych licznymi zarówno archiwalnymi, jak i współczesnymi fotografiami. Tę publikację po prostu warto mieć w swoich zbiorach. Gorąco polecam.
 |
| spis treści | za: FB/Katarzyna Kluczwajd |
Książkę kupicie m.in. w Emporium przy ul. Piekary 28 i w Toruńskim Antykwariacie Księgarskim przy ul. Wysokiej 16.
wydawca: Stowarzyszenie Historyków Sztuki
ilość stron: 256
rok wydania: 2020
oprawa: miękka
seria: Zabytki toruńskie młodszego pokolenia (tom 10)
